Hoe staat het met de toekomst van ons Arbeidsongeschiktheidsstelsel?
Het Arbeidsongeschikheidsstelsel in Nederland is vastgelopen. De achterstanden in beoordelingen en herbeoordelingen door het UWV lopen steeds verder op. Daarnaast komt het UWV steeds vaker in het nieuws door fouten en een eigenzinnige koers die botst met politieke verwachtingen.
Een betaalbaar, uitvoerbaar en uitlegbaar sociaal stelsel
Eind 2022 heeft de minister van Sociale zaken de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel gevraagd om de problemen in het stelsel voor langdurige ziekte en arbeidsongeschiktheid in kaart te brengen en met aanbevelingen te komen. Op 29 februari 2024 heeft de commissie haar eindrapport gepubliceerd met daarin drie oplossingsrichtingen om tot een betaalbaar, uitvoerbaar en uitlegbaar sociaal stelsel te komen. Met de overgang naar een nieuw kabinet bleef het daarna even stil.
Opvolging rapport OCTAS
Achter de schermen werd op het ministerie van SZW gewerkt aan de verdere uitwerking van het OCTAS-rapport. Op 25 januari 2025 informeerde minister Van Heijum de Tweede Kamer met de kamerbrief 'Opvolging rapport OCTAS'. In deze brief kun je lezen dat er op basis van het OCTAS-rapport nog geen definitieve keuzes zijn gemaakt. Van Heijum geeft aan dat er interessante aanknopingspunten zitten in de oplossingsrichtingen 'Werk staat voorop' en 'Basis voor werkenden'. De vorige minister had al opdracht gegeven om alle losse maatregelen uit het OCTAS-rapport verder uit te werken. Daarnaast is gefaseerd een raadpleging uitgezet om te kijken hoe de verschillende stakeholders en burgers tegen de OCTAS oplossingen aan kijken.
Afschaffen van de IVA
In de brief worden de mogelijke gevolgen van diverse maatregelen beschreven. Er wordt onder andere ingegaan op het afschaffen van de IVA (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten). Dit zou bijdragen aan een vereenvoudiging van het stelsel. Inmiddels is er door verschillende partijen op deze maatregel gereageerd. De CNV, het Verbond van Verzekeraars en een deel van de Tweede kamer spreken zich tegen deze maatregel uit.
Wat gaat er nu verder gebeuren?
Van Heijum beschrijft in de kamerbrief dat het voorjaar zal worden gebruikt om met verschillende partners aan concrete voorstellen voor een 'huidig stelsel beter' te werken. Hij wil de kamer daar voor de zomer over informeren. Daarnaast wordt er onder andere met de sociale partners gewerkt aan een langetermijnvisie en wat er nodig is om deze te bereiken. Fundamentele wijzigingen vallen er op korte termijn niet te verwachten.