De volgende stap in de doorontwikkeling van Taakdelegatie
Geschreven door: Jurgen van der Baan, Expert Taakdelegatie en Consultant bij VerzuimConsult
Op 26 juni heeft de NVAB de ‘Leidraad Delegatie van taken door de Bedrijfsarts en supervisie’ gepubliceerd. Alhoewel je niet hele grote wijzigingen in dit document zult vinden, is dit wel een belangrijke stap in de doorontwikkeling van Taakdelegatie door Bedrijfsartsen. We leggen je graag uit waarom dat zo is.
Van beleidsdocument naar ‘praktische’ Leidraad
Laten we beginnen met de belangrijkste verschuiving: de status van het document is veranderd. Taakdelegatie binnen de bedrijfsgeneeskunde kent een lange geschiedenis. In 2004 verscheen het eerste Standpunt ‘Delegatie van taken door de Bedrijfsarts bij Verzuimbegeleiding’. In diverse updates is de scope van Taakdelegatie uitgebreid. Supervisie aan AIOS en ANIOS (populair gezegd, Arbo-artsen) werd als bijzondere vorm van Taakdelegatie toegevoegd. Daarnaast werd beschreven dat er naast Verzuimbegeleiding ook preventieve taken kunnen worden gedelegeerd. In 2025 heeft het standpunt voor het eerst de status van een Leidraad gekregen. Volgens de NVAB is een leidraad “een praktijkgericht document van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) dat Bedrijfsartsen en andere professionals in de Arbeidsgezondheidszorg concrete handvatten biedt om hun werk uit te voeren, gebaseerd op de huidige wetgeving en wetenschappelijke inzichten.” Van standpunt naar een leidraad is een verschuiving van beleid naar praktijk.
Waarom nu?
Sinds 2018 is het Standpunt Taakdelegatie verschillende keren aangepast. Door verschillende ontwikkelingen staat de discussie over de inzet van taakherschikking, naast Taakdelegatie vol in de aandacht binnen de beroepsgroep. Binnen het onderzoeksprogramma ‘Innovatieve Arbozorg’ van ZonMw gaat zelfs met taakherschikking worden geëxperimenteerd. Toch wordt er voor gekozen om nu met een update te komen met een aantal kleine inhoudelijke wijzigingen. Dat heeft veel te maken met vragen vanuit de praktijk. Omdat Taakdelegatie in praktijk steeds meer voorkomt, is dit een belangrijk aandachtspunt geworden bij de (her)certificering van Arbodiensten. DNV heeft de afgelopen jaren een visie ontwikkeld over de borging van afspraken die samenhangen met Taakdelegatie. In het Standpunt Taakdelegatie is een overzicht opgenomen van voorbehouden taken die wel of niet door de bedrijfsarts kunnen worden gedelegeerd. Dit overzicht leidde bij audits nog wel eens tot misverstanden en discussies. Probleem was dat in het overzicht een aantal procestaken waren opgenomen die niet aan de Bedrijfsarts waren voorbehouden.
Misverstanden en herformulering
In de nieuwe Leidraad is de procestaak “Probleemanalyse voorleggen aan werkgever en werknemer (bespreken)” verwijderd. Deze taak leidde tot het misverstand dat een Proces Casemanager die de probleemanalyse met werkgever en werknemer bespreekt om tot een vertaling naar het Plan van Aanpak te komen, als gedelegeerde onder de verantwoordelijkheid van de Bedrijfsarts moet werken. Met het verwijderen van deze taak is die discussie opgelost. Een tweede procestaak is scherper geformuleerd: “Procesmatige informatie vastleggen in het procesdossier zoals vervolgafspraak, hervattingsdatum of interventies” (oud) is vervangen door “Informatie waarop beroepsgeheim van toepassing is vastleggen in het dossier zoals over een interventie”. Dat is een verschuiving van procesdossier naar het medisch dossier.
Voorkom belangenverstengeling
Het goed scheiden van procestaken en gedelegeerde taken wordt in de nieuwe leidraad nog eens extra benadrukt: “Een combinatie van taken waarbij een functionaris zowel in opdracht van de Bedrijfsarts (onder taakdelegatie) als in opdracht van de werkgever werkt (als procesbegeleider), is sterk te ontraden. Er is geen expliciete wettelijke grondslag die deze constructie verbiedt. Wel dient hij en ook de Bedrijfsarts de grenzen van deze taken en de consequenties voor de communicatie en het beroepsgeheim nauwgezet te onderzoeken en te bewaken. De onafhankelijke rol van de Taakgedelegeerde en ook van de Bedrijfsarts zelf dient geborgd te zijn”. Dit heeft nog nooit zo duidelijk in het Standpunt Taakdelegatie gestaan. Alhoewel er dus geen verbod geldt, wordt de constructie waarin iemand (voor dezelfde opdrachtgever) zowel Procescasemanager als Taakgedelegeerde is afgeraden. De onafhankelijkheid van de Taakgedelegeerde moet net als die van de Bedrijfsarts vanzelfsprekend zijn. Ook optreden als Proces Casemanager kan tot belangenverstrengeling leiden.
Nog steeds onduidelijkheid
Eén punt is in de nieuwe Leidraad nog steeds niet opgelost. In de standpunten stonden twee taken die betrekking (kunnen) hebben op de probleemanalyse: “Spreekuur Bedrijfsarts uiterlijk zes weken na aanvang verzuim” en “Probleemanalyse opstellen (documentatie bij 6 weken ziekteverzuim)”. Uit het tijdstip van het spreekuur zou je af kunnen leiden dat dit te maken heeft met het opstellen van de probleemanalyse. Dit staat er echter niet rechtstreeks, dat is een interpretatie. In de nieuwe leidraad is de termijn bij de Probleemanalyse verwijderd. Deze voorbehouden taak is dus nu alleen “Probleemanalyse opstellen” geworden. Hierdoor is het verband tussen het opstellen van de probleemanalyse en het spreekuur bij 6 weken eigenlijk verzwakt. Ik kan mij hier alles bij voorstellen omdat het gezien het tekort aan Bedrijfsartsen niet meer mogelijk is om iedereen rond de 6e week bij de Bedrijfsarts in te plannen voor een PA-consult. Maar waarom is dat dan ook niet aangepast in “Spreekuur Bedrijfsarts uiterlijk zes weken na aanvang verzuim”? Ik ken bijna geen Arbodienst dit dit waar kan maken. Misschien moet de NVAB hier bij een volgende aanpassing nog maar eens heel goed over nadenken.
Alle wijzigingen op een rijtje
In de Leidraad zijn nog een paar ander wijzigingen met betrekking tot preventie en supervisie opgenomen. Kijk voor een overzichtelijk lijstje op de website van de NVAB.
Meer informatie over taakdelegatie
Met Taakdelegatie kan efficiënter gebruik worden gemaakt van de beschikbare capaciteit van Bedrijfsartsen. Het vermindert wachttijden en draagt bij aan een betere organisatie van Verzuimbegeleiding. VerzuimConsult heeft als koploper veel ervaring met Taakdelegatie en adviseert arbodiensten hoe je deze oplossing veilig en gedegen kunt implementeren. Meer informatie? Neem contact met ons op.